FOMO (Fear Of Missing Out) là thuật ngữ dùng để chỉ nỗi lo sợ bị bỏ lỡ, thường gặp ở nhiều nhà đầu tư khi họ cảm thấy lo lắng về việc bỏ qua các xu hướng tăng giá hoặc cơ hội sinh lời trong thị trường, từ đó dễ đưa ra quyết định đầu tư vội vã mà thiếu phân tích lý trí. Trong thị trường tiền mã hóa, FOMO là hiện tượng tâm lý cực kỳ phổ biến, thường bùng phát trong các giai đoạn thị trường tăng mạnh hoặc khi một số token tăng giá đột biến. Hành vi giao dịch bị chi phối cảm xúc này khiến nhiều nhà đầu tư mua vào ngay tại đỉnh giá, có nguy cơ chịu thua lỗ tài chính nặng nề.
FOMO là thành tố quan trọng của tâm lý thị trường, trực tiếp tác động đến biến động giá và thanh khoản của tiền mã hóa. Khi hàng loạt nhà đầu tư đồng loạt mua vào do FOMO, giá tài sản có thể tăng vọt trong ngắn hạn, càng làm tâm lý FOMO lan rộng và tạo thành vòng lặp phản hồi dương. Hiện tượng này càng rõ nét trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng phát triển, nơi nhà đầu tư liên tục tiếp cận thông tin về người khác thu lợi từ các token, khiến nỗi lo bị bỏ lỡ của họ ngày càng gia tăng.
FOMO thể hiện qua một số đặc điểm chính. Đầu tiên, nó thường gắn với những quyết định dựa trên cảm xúc, khi nhà đầu tư bỏ qua phân tích cơ bản và các chỉ số kỹ thuật, chỉ tập trung vào tâm lý thị trường và biến động giá ngắn hạn. Thứ hai, hành vi giao dịch FOMO thường bộc phát, nhà đầu tư có thể rót vốn mà chưa tìm hiểu kỹ về dự án, nền tảng kỹ thuật hay rủi ro thị trường. Ngoài ra, tác động xã hội giữ vai trò quan trọng trong FOMO, khi các quyết định của bạn bè, người ảnh hưởng trên mạng xã hội hoặc tổ chức đầu tư lớn dễ kích hoạt tâm lý bầy đàn ở các nhà đầu tư cá nhân. Cuối cùng, giao dịch theo FOMO thường xuất hiện sau khi giá đã tăng cao, khi nhà đầu tư sợ sẽ mất vĩnh viễn cơ hội sinh lời và quyết định mua ở vùng giá đỉnh.
Xét về tác động thị trường, FOMO có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tới thị trường tiền mã hóa. Không chỉ kích hoạt các đợt tăng giá ngắn hạn, FOMO còn là yếu tố then chốt góp phần hình thành bong bóng tài sản. Cả đợt tăng giá Bitcoin gần 20.000 USD năm 2017 và các làn sóng tăng giá điên cuồng năm 2021 đều có dấu ấn rõ nét của tâm lý FOMO. Ngoài ra, FOMO khiến biến động giá gia tăng, xu hướng thị trường trở nên khó lường và thu hút thêm nhiều nhà đầu cơ, dẫn đến vòng xoáy đầu cơ liên tục. Đáng chú ý, đặc tính giao dịch 24/7 của thị trường crypto cùng với khả năng lan truyền thông tin tức thời trên mạng xã hội khiến tâm lý FOMO lan rộng nhanh chóng khắp toàn cầu.
Những rủi ro và thách thức liên quan đến giao dịch FOMO không thể coi nhẹ. Rủi ro rõ nhất là nguy cơ tài chính, khi nhà đầu tư mua vào ở đỉnh giá rồi chịu điều chỉnh mạnh hoặc thậm chí sụt giảm sâu. Tiếp đó là áp lực tâm lý, khi các quyết định thiếu lý trí mang đến sự tiếc nuối, lo âu và căng thẳng, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần cũng như khả năng đưa ra quyết định đầu tư về sau. Không những vậy, FOMO còn khiến vốn đầu tư bị phân tán, khi nhà đầu tư chạy theo các token nổi bật mà không có chiến lược cụ thể. Nghiêm trọng hơn, kẻ lừa đảo và những người thao túng thị trường thường lợi dụng tâm lý FOMO để dựng lên mô hình Ponzi hoặc “pump and dump”, khiến những nhà đầu tư thiếu cảnh giác phải gánh chịu thiệt hại.
FOMO là hiện tượng tâm lý mạnh mẽ, lan rộng trong thị trường tiền mã hóa; việc nhận diện đầy đủ bản chất cũng như tác động của FOMO đóng vai trò quan trọng. Đối với nhà đầu tư, xây dựng chiến lược đầu tư hợp lý, nghiên cứu kỹ thông tin và đặt ra giới hạn rõ ràng là giải pháp hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực của FOMO. Khi thị trường crypto ngày càng trưởng thành và hoạt động giáo dục nhà đầu tư lan rộng, thị trường sẽ chứng kiến tỷ lệ đầu tư lý trí tăng lên, giảm các quyết định mua bán chỉ vì FOMO. Dẫu vậy, với tư cách là một phần bản chất tâm lý con người, FOMO vẫn sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến nhịp biến động giá và hành vi đầu tư trên nhiều thị trường.
Mời người khác bỏ phiếu